Technologia a społeczeństwo

Obywatelski Akcelerator Innowacji zajmuje się edukacją na temat wpływu technologii (techniki) na społeczeństwo (obywateli). Sztuczna „inteligencja” (AI), komputery kwantowe, smartfony, to tylko wybrane technologie, które leżą w centrum naszego zainteresowania.

„Każda technologia ma swoją ciemną stronę, z góry nieprzewidywalną” – ostrzegał Stanisław Lem. „(…) błędem jest sądzić, że jakakolwiek innowacja technologiczna przynosi tylko jednego rodzaju efekty. Każda technologia jest zarazem ciężarem i błogosławieństwem; nie albo – albo, lecz tym i tym jednocześnie” – pisał Neil Postman w książce „Technopol. Triumf techniki nad kulturą”. Z kolei noblista Geoffrey E. Hintona alarmuje dziś, że „w niedalekiej przyszłości AI może zostać wykorzystana do tworzenia strasznych nowych wirusów i przerażającej śmiercionośnej broni, która sama zdecyduje, kogo zabić lub okaleczyć. Wszystkie te krótkoterminowe zagrożenia wymagają pilnej i stanowczej uwagi ze strony rządów i organizacji międzynarodowych”.

Patrzymy władzy na ręce, bronimy słabszych, zmieniamy układ sił. Prowadzimy działania rzecznicze, strażnicze (monitoringowe) i kampanijne. Przykłady naszej aktywności:

1/ Ratuj Dzieci!

Prowadzimy kampanię obywatelską Ratuj Dzieci!, w ramach której zwiększamy świadomość na temat zagrożeń, jakie generują smartfony. Apelujemy o wprowadzenie jednolitych zasad higieny cyfrowej dotyczących używania telefonów komórkowych i innych indywidualnych urządzeń ekranowych w żłobkach, przedszkolach i szkołach podstawowych. Zasady powinny dotyczyć dzieci, młodzieży i personelu placówek. Opowiadamy się za centralną, rządową regulacją. Przygotowaliśmy ekspertyzę „Ratuj Dzieci! Edukacja technologiczna: e-uzależnienia i elektrosmog”. Domagamy się wprowadzenia Cyfrowego Funduszu Korkowego. Big Techy powinny płacić na pomoc dzieciom, które wpadły w cyfrowe uzależnienie.

2/ Koalicja dla Gotówki

Jesteśmy członkiem Koalicji dla Gotówki. Gotówka daje Polkom i Polakom wolność wyboru, jest dobrem wspólnym i zapewnia bezpieczeństwo. Gotówka chroni przed wykluczeniem finansowym obywateli, którzy z różnych względów nie mogą lub nie chcą korzystać z płatności bezgotówkowych. Gotówka jest inkluzywna, pozwala na włączanie społeczne np. osób starszych i technologicznie wykluczonych. W ramach działań Koalicji, m.in.: prowadzimy dialog z administracją publiczną, organizujemy briefingi dla dziennikarzy i konferencje eksperckie, zabieramy głos w debacie publicznej, zbieramy podpisy pod petycjami, publikujemy wywiady i artykuły prasowe.

3/ Forum Technopolityczne

Organizujemy Forum Technopolityczne, wspólnie z Instytutem Spraw Obywatelskich. Tworzymy przestrzeń do debaty o miejscu Polski na „wielkiej szachownicy”. Uważamy, że dziś technologia (technopolityka) ma dużo większy wpływ na życie ludzi niż geografia (geopolityka). Zależy nam na dialogu ponad podziałami, bo dobrem wspólnym jest dla nas Polska, a nie ta czy inna grupa interesu. Programu Forum nie dyktują nam partie polityczne, korporacje czy spółki skarbu państwa. W ciągu sześciu edycji wydarzenia naszymi gośćmi byli m.in.: prof. Ewa BIŃCZYK, prof. Małgorzata BONIKOWSKA, Jacek DUKAJ, Wojciech EICHELBERGER, prof. David LYON, prof. Bogusław GÓRALCZYK, Natalia HATALSKA, Witold JURASZ, Marcin KAWECKI, prof. Marcin LUBINA, prof. Ewa MĄCZYŃSKA, gen. Bogusław PACEK, Marcin POPKIEWICZ, Radosław PYFFEL, Bartłomiej RADZIEJEWSKI, Jan SADKIEWICZ, Tomasz SAJEWICZ, prof. Jan SOWA, Katarzyna SZYMIELEWICZ, prof. Anna TURNER, Łukasz WARZECHA, Jan Oleszczuk ZYGMUNTOWSKI.

4/ AI pod kontrolą

Monitorujemy wpływ AI na pracowników i miejsca pracy. Uważam, że w prawie powinna obowiązywać zasada kontroli człowieka nad systemami AI. Pomagamy pracownikom kontrolować pracodawców w zakresie stosowanych systemów AI, które wpływają na pracowników. Uważamy, że rady pracowników powinny mieć dostęp do informacji o algorytmach AI, jakie firma stosuje, czy planuje stosować. Zabiegamy o to, żeby bezrobocie technologiczne było tematem obecnym w debacie publicznej. Podpisaliśmy apel o wstrzymanie eksperymentów ze sztuczną „inteligencją silniejszą” niż GPT-4.